فرهاد شریفی کارگردان نمایش "حکایت ناتمام آن زن خوشبخت" در نشست نقد و بررسی این نمایش که با حضور نویسنده و تنها بازیگر نمایشنامه در خبرگزاری "مهر" برگزار شد، هدف از ورود به تئاتر را محک زدن خود در این عرصه اعلام کرد.

مهر: فرهاد شریفی کارگردان نمایش "حکایت ناتمام آن زن خوشبخت" در نشست نقد و بررسی این نمایش که با حضور نویسنده و تنها بازیگر نمایشنامه در خبرگزاری "مهر" برگزار شد، هدف از ورود به تئاتر را محک زدن خود در این عرصه اعلام کرد.

در ابتدای این نشست که علاوه بر شریفی، فریده سپاه منصور بازیگر و کبری ملانژاد نویسنده نمایش نیز حضور داشتند، ملانژاد گفت: "این اثر اصلا یک نمایش فمینیستی نیست که فقط قصد دفاع از حقوق زنان را داشته باشد. داستان این نمایش از تنهایی همه انسان‌ها اعم از مرد و زن صحبت می‌کند. چون من یک زن هستم به خاطر همین حس زنانه‌ام تصمیم گرفتم شخصیت برای یک زن بنویسم، اما این به دلیل تأکید من بر اینکه موضوع تنها مربوط به زنان باشد، نیست. شخصیت نمایشنامه بعدی من یک مرد است."

این نمایشنامه‌نویس همچنین گفت: "من معتقدم زن و مرد مکمل یکدیگرند و در این نمایشنامه اصلا نگاهی یک طرفه به موضوع زن و مرد نداشتم." ملانژاد در مورد مفهوم نمایش خود که از تنهایی یک زنی و استعدادهای سرکوب‌شده او سخن می‌گوید، توضیح داد: "زنان زیادی در جامعه ما با مدرک دکترا هستند که به دلیل قید و بندهای اجتماعی یا ممانعت‌های خانواده و همسرانشان از فعالیت اجتماعی و حضور در جامعه منع می‌شوند و معمولا این قید و بندها از طرف پدر یا شوهر و جنس مذکر است."

ملانژاد طنز کلامی موجود در این نمایشنامه را عمدی دانست و متذکر شد: "البته اصلا قصد نداشتم به سمت طنزی بروم که موجب خندان تماشاگران شود. من در آثارم واقعیت‌ها را می‌گویم، متن این نمایشنامه را سال 70 نوشتم و اما می‌بینیم امروز هم بدون هیچ تغییری مخاطب دارد، زیرا بر اساس واقعیت‌های جامعه است."

نویسنده نمایش "حکایت ناتمام آن زن خوشبخت" همچنین افزود: "من این نمایشنامه را که برای پایان‌نامه خود نوشتم، بارها و بارها بازخوانی و سعی کردم کلام آن را تا جای ممکن خلاصه کنم و به استادانم آقایان اکبر رادی و خسرو حکیم رابط ارائه دادم، آقای رادی به من گفت "دیالوگ‌های این نمایش مانند یک جواهر تراشیده است و تو بهترین کلام را برای دیالوگ‌های خود انتخاب کرده‌ای."

وی همچنین تصریح کرد: "من در سال 69 و 70 کارمند انجمن نمایش مرکز هنرهای نمایشی بودم. به همراه چند نفر دیگر از همکارانمان به دلیل ریزش نیرو بیکار شدیم، بنابراین مجبور شدم جذب شغل دیگری که ارتباطی با تئاتر ندارد بشوم و مدت چهارده سال از تئاتر دور بمانم. همیشه آرزوی اجرای این نمایشنامه را در صحنه داشتم تا بتوانم شاهد ذهنیت‌ها و لحظاتی که خلق کرده‌ام باشم و امروز که به همت آقای شریفی و با اجرای موفق خانم سپاه منصور این نمایشنامه روی صحنه رفته، احساس می‌کنم بار دیگر هم می‌توانم بنویسم."

فرهاد شریفی نیز درباره اولین تجربه کارگردانی صحنه خود گفت: "مدتی بود تصمیم داشتم تئاتر کارگردانی کنم، قبل از این نمایش نمایشنامه‌ای به نام "نجواهای شبانه" محمد چرمشیر بود، اما پس از چند بار که به مرکز هنرهای نمایشی ارائه دادم به دلایلی توسط شورای نظارات رد شد."

این کارگردان افزود: "متن‌های مختلفی را خواندم، هیچ کدام با حس و حال من جور نبود تا اینکه متن خانم ملانژاد را خواندم و پسندیدم. ما برای اجرای این نمایش مراحل مختلفی را گذراندیم، انتخاب بازیگر برای این نمایش که تنها یک شخصیت دارد کار بسیار سختی بود و خانم سپاه منصور در مدت زمان اندکی که ما فرصت تمرین داشتیم، به خوبی از عهده ایفای این نقش برآمد."

وی در مورد این که چرا برای اولین تجربه کارگردانی صحنه خود این نمایشنامه را انتخاب کرده است توضیح داد: "این متن دارای دو ویژگی بود، یکی تنهایی آدم‌ها که شامل تنهایی زن و مرد است. بنابراین اگر فردی را دیدید که از تنهایی با خودش در خیابان حرف می‌زند، بدانید دیوانه نیست و دومین ویژگی این اثر به ما می‌گوید بحران و مشکل ما انسان‌ها تنها شرایط اقتصادی، اجتماعی و ... نیست، چون این بحران‌ها حل خواهد شد. اما امروز بزرگترین بحران، تنهایی انسان‌هاست که حل‌ناشدنی است."

این کارگردان همچنین درباره اجرای طنزآمیز این نمایش متذکر شد: "این تعمدی بود، اما همانطور که در متن هم دیده می‌شود قرار نیست استفاده از این زبان طنز موجب خنداندن تماشاگر شود."

شریفی خاطرنشان کرد: "در اجرای نمایش "حکایت ناتمام آن زن ..." همه چیز در جهت مفهوم کلی نمایش است. همه چیز در صحنه ساده است. در نهایت هم تماشاگر با ساده‌اندیشی به نمایش نگاه می‌کند، اما اثر سخت شاعرانه است و موضوع آن درباره تنهایی انسان‌هاست که این موضوع هیچگاه کهنه نمی‌شود."

وی همچنین با اشاره به جهانشمولی نمایش گفت: "ما تأکیدی نداشتیم که مکان اتفاقات نمایش را ایران نشان دهیم، این نمایش با موضوع تنهایی انسان‌ها می‌تواند در همه جای دنیا اعم از آفریقا، آمریکا، ترکیه، اسپانیا، افغانستان و ... اجرا شود و مخاطب داشته باشد."

فرهاد شریفی ضمن یاد کردن از مهین اسکویی به عنوان معلم بازیگری خود گفت: "من از خانم اسکویی فراوان یاد گرفتم و مایل بودم کار درستی انجام دهم، بنابراین اولین تجربه کارگردانی‌ام را به ایشان تقدیم کردم، اما افسوس که خانم اسکویی نتوانست از نمایش من دیدن کند."

این کارگردان همچنین درباره علت اجرای این نمایش در تالار نو خاطرنشان کرد:" این نمایش مناسب اجرا در یک سالن کوچک بود. وقتی آقای پارسایی، مدیر سابق تئاتر شهر، از من پرسید کدام سالن را می‌خواهم، به او گفتم یک جای جمع و جور و ایشان هم تالار نو را در اختیار ما گذاشت."

شریفی ادامه داد: "به نظر من تالار به آدم‌ها بها نمی‌دهد، بلکه این آدم‌ها هستند که به تالار بها می‌دهند. این تالار نیز با وجود کم بودن امکاناتش برای اجرای من بسیار مناسب بود و از همه مهم‌تر اینکه این سالن یک اجرایی بود و گروه می‌توانست در کمال آرامش و بدون اضطراب اجرا کند."

وی در پایان ضمن اعلام رضایت خود از اجرای این نمایش، همه اعضای گروه، هنرمندانی مانند ژاله علو که برای این نمایش دکلمه‌ای را اجرا کرد، محمد نوری که قطعه‌ای از آوازش در پایان نمایش پخش می‌شود، مسئول تئاتر شهر و مسئولان اداره کل هنرهای نمایشی، گفت: "اگر گروهی غیر از این گروه داشتم به ویژه در بخش بازیگری، هیچگاه موفق نمی‌شدم."

فریده سپاه منصور، تنها بازیگر نمایش "حکایت ناتمام آن زن خوشبخت" نیز گفت: "این نمایش درباره سرنوشت همه آدم‌هایی است که 20 سال تلاش می‌کنند اما الان شغل دیگری غیر از آن شغلی که دوست دارند نصیب‌شان شده و در سن بالا فقط در حسرت آرزوهای خود هستند."

وی افزود: "این نمایش سرنوشت همه انسان‌هایی را بازگو می‌کند که از طرف جامعه، پدر، مادر و همسر خود با سد مواجهند و نمی‌توانند توانایی‌های خود را نشان دهند، این افراد در جوانی فکر می‌کنند می‌توانند همه چیز را به دست آورند، اما در کهولت فقط آرزوها از دست رفته و ناکامی‌های را به یاد می‌آورند."

این بازیگر قدیمی با اشاره به اینکه این نمایشنامه یک اثر لایه لایه است، تصریح کرد: "شوهر در این نمایش تنها به عنوان یک عامل بازدارنده یا نماد همه موانع است. زن این نمایشنامه یک زن درهم شکسته عاشق با لایه‌های ذهنی پیچیده است که از حسرت‌های خود حرف می‌زند. او تنها در غیاب همسر خیانتکارش ناله نمی‌کند، بلکه از یک درد جهانشمول، تنهایی، صحبت می‌کند."

سپاه منصور همچنین گفت: "متن این نمایشنامه برای من بسیار جذاب بود و با خواندن آن فهمیدم که این کارگردان با دیگر کارگردانان تئاتر فرق دارد که چنین متن نمایشی را انتخاب کرده است. به نظر من متن بسیار مهم و سنگ زیربنای تئاتر است. در این نمایشنامه آن قدر تنوع وجود دارد که با وجود تک نفره بودن خسته‌کننده نیست، اما انرژی بازیگر را بسیار می‌گیرد."

این بازیگر قدیمی علت حضور کم خود را در صحنه تئاتر کم بودن نمایشنامه خوب در ایران دانست و اظهار داشت: "من از خواندن نمایشنامه در مورد کارگردان اثر قضاوت می‌کنم."

فرهاد شریفی نیز در ادامه جلسه در پاسخ به اینکه آیا اولین تجربه کارگردانی شما موجب ادامه این کار خواهد شد یا نه؟ تصریح کرد: "اگر متن ایرانی خوبی پیدا کنم حتما کار خواهم کرد، بر همین مبنا هم متن جدید خانم ملانژاد را به اداره کل هنرهای نمایشی ارائه دادم و ممنظر جواب هستم، در صورت پذیرفته شدن با عوامل همین گروه کار خواهم کرد."

وی همچنین خبر از احتمال اجرای این نمایش در بیست و چهارمین جشنواره بین‌‌المللی تئاتر فجر داد و متذکر شد: "از ما تقاضا کرده‌اند به خاطر گروههای شهرستانی یک اجرا در جشنواره داشته باشیم، اما ساعت اجرای نمایش کمی نامناسب است، به ما گفته‌اند احتمالا باید ساعت 11 صبح اجرا کنیم که من موافق این ساعت نیستم."